Учебник белорусского языка - Кривицкий Александр

Сделать круг. Даць круга

Сидеть, не поднимаясь. Седзьма сядзець

Сколько угодно. Колькі хочаш

Слава Богу. Хвала Богу

Сложить голову. Пакласці галаву

Слышать нюхом. Духам чуць

Слышать своими ушами. Чуць на свае вушы

Смотри! Пабач!

Смотри-ка! Бач ты!

Смотря как. Як паглядзець

Смотря по настроению. Як да настрою

Совершенно всё. Усё чыста

Совершенно ни за что. Ні за што ні за якое

Совершенно никого. Ані нікога, анікога

Стало быть… Знакам тым…

Столько времени… Цеперся…

Сторонись! Набок!

Так и быть! Такой бяды!

Таким образом. Такі м чынам, парадкам

Таким порядком. Гэткім парадкам

Такой-то. Такі і такі

Творить молитву. Чыніць малітву

Творить чудеса. Чыніць дзівы

Тем паче. Тым болыи

Тогда как… Тым часам як…; у той час як…

Тогда-то. Тадыі тады

То и дело. Раз за разам

Трын-трава. Хоць што; хоць бы што

Ты прав. Твая праўда

Упасть в обморок. Самлець

Установиться хорошей погоде. Стаць на пагодзе

Утолить жажду. Прагнаць смагу

У черта на куличках. Засветам

Хлеба на корню. Збожжа на пні

Холодно ногам. Холадна ў ногі

Хоть бы что. Каб што

Христа ради. Дзеля Хрыста

Часто смотреть в ожидании. Прагледзець вочы, чакаючы

Человеческое достоинство. Людская годнасць

Чин чином. Як. трэба

Что за беда. Такой бяды, бяды

Что касается меня, то… Што да мяне, то… Як да мяне, то…

Что угодно. Што хочаш (хочаце), што маеце да мяне (да нас), чаго трэба…

Этого числа. Гэтага дня

Это ж надо! Трэба ж так!

Это-то и нужно было. Дык гэта і трэба было

Я прав. Мая праўда

ПЕРИФРАЗЫ

Арктика. Сусветны халадзільнік

Беларусь. Край блакітных азёр

Береза. Беластволая прыгажуня

Боровик. Грыбны кароль, грыбная знаць

Вагон. Вандроўны дом, дом на колах

Весна. Маладосць зямлі

Водка. Злое зелле

Война. Крывавая завіруха

Вспомнить. Прыйсці на памяць, паварушьщь памяць, іярнуцца ў памяць

Выпить. Падняць апетыт, павесяліць душу, заглянуць

ПЕРИФРАЗЫ

Арктика. Сусветны халадзільнік

Беларусь. Край блакітных азёр

Береза. Беластволая прыгажуня

Боровик. Грыбны кароль, грыбная знаць

Вагон. Вандроўны дом, дом на колах

Весна. Маладосць зямлі

Водка. Злое зелле

Война. Крывавая завіруха

Вспомнить. Прыйсці на памяць, паварушьщь памяць, іярнуцца ў памяць

Выпить. Падняць апетыт, павесяліць душу, заглянуць убутэльку

Говорить. Ткаць словы

Город. Каменны лес, людскі муравейнік

Гречиха. Паўночны рыс

Дети. Будучыня свету

Дождь. Веснавое штво

Думать. Снаваць думкі

Жена. Сяброўка лсыцця

Жизнь. Жыццёвае мора

Жыць. Таптаць дарогі, гнаць век

Запомнить. Запісаць у памяць

Зеленеть. Апранацца у зеляніну

Зубр. Гаспадар пушчы, пушчанскі цар

Земля. Вечнаякарміцелька

Картофель. Другі хлеб

Кот. Тыграўсваяк

Конфеты. Дзявочая прынада

Кукушка. Вястунка год, баравая варажбітка

Лес. Зялёнае мора, зялёны сябра

Луч. Асколак сонца

Любовь. Сардэчны пажар

Лен. Беларускі шоўк

Медики. Людзі у белых халатах

Меха. Мяккае золата

Молиться. Гаварыць з Богам, дзерціся на неба (неадобр.)

Молодость. Вясна жыцця, раніца жыцця

Морщины. Вестуны старасці

Наркотики. Белая смерць

Нарочь. Беларускае мора

Небо. Блакітная бездань, пяты акіян

Нефть. Чорнае золата

Нравиться. Прыпадаць да сэрца

Осудить. Пасадзіць на казённы хлеб

Отечество. Край бацькоў, зямля бацькоў

Очки. Шкляныя колы

Партызаны. Лясныя рыцары

Пасека. Пчаліны гарадок

Писать. Кіраваць пяром, псаваць паперу (плохо писать)

Прожить. Працерці век

Пройти. Адмераць нагамі

Птицы. Веснавыя госці

Пчолы. Крылатыя працаўнікі

Реакция. Палітычны мароз

Родить. Даць ясыццё, пусціць на свет

Самолет. Жалезная птушка

Свекла (сахарная). Салодкі корань

Смерть. Бязносая пані, кашчавая бабуля

Смеяться. Сушыць зубы

Снег. Белыя мухі, белы пух, белая коўдра

Сова. Крылатая кошка

Старость. Захад жыцця

Суббота рабочая. Чорная субота

Табак. Праклятае зелле

Торф. Карычневае золата

Трактор. Сталёвы конь

Ударить. Паправіць партрэт

Улыбнуться. Расцвісці ўсмешкай

Умереть. Выбрацца на пагост

Утонуть. Пакарміць рыб

Учиться. Грызці навуку

Фашизм. К. арычневая чума

Храпеть. Прадуваць сапло

Человек. Сын Зямлі, вянец прыроды

Черт. К. чязь цемры, балотны пан

Юбилей. Вяселая рэпетыцыя хаўтураў

АФОРИЗМЫ

А там, за светам, на чужыне Ніхто цябе, ой, не прыхіне! (Я. Колас)

А хто там ідзе, а хто там ідзе? У агромністай такой грамадзе? — Беларусы. (Я. Купала)

Ад вёскі адбіўся, у палац не папаў (Я. Купала)

Ад славы галава не баліць, а толькі кружыцца. (І. Гурскі)

Ад зямлі да зор і сонца Няма думкам забаронцы (Я. К.олас)

Дрэнна маё жыцце,Усё ідзене ў лад,І крычаць мне ўсюды:«Асадзі назад!»

(Я. Колас)

Без повада, без вобруці, Усі м вядома, добра йсці. (Я. К.олас)

Браток! Ці жа вачэй не маеш — Арлом варону называеш? (М. Багдановіч)

Будзь смелы, як вецер, як воля сама! Знай, смелых не чэпе ні крыўда, ні цьма! (Я Купала)

Бурай змеценае лісце Не вяртаецца на голле. (П. Панчанка)

Была б свіння, а лужа будзе. (У. Корбан)

Быў бы талент — знойдзецца пасада (А. Русецкі)

Воля сонейку раўня. (Я. Купала)

Вучыся, нябожа, вучэнне паможа.

Змагацца з нядоляй, няволяй. (Я. Купала)

Гора не сціхне ад слоў. (Я. Колас)

Да славы прагныя, ды вузкія ў плячах. (К. Крапіва)

Дзень вяселля назначылі, Ды вяселля не бачылі. (Я.Колас)