Пётр из Дусбурга. Хроника земли Прусской. Текст, перевод, комментарий - Петр из Дусбурга

meniis et plures naves alias. Cum quibus dum venisset ad impugnandum castrum Junigedam, ventus validus irruens in navem, violenter dejecit eam de litus. Quo viso castrenses armata manu invaserunt navem; fratribus et armigeris in ea existentibus ex adverso viriliter se defendentibus. In qua pugna Lethowini plures interfecti fuerunt et letaliter vulnerati. Et sic fratres evaserunt.

318. De destructione navis hujus

Rex Lethowinorum audita fama navis hujus, turbatus est, et omnis Lethowia cum eo, et post multa consilia variosque tractatus habitos pro destructione ipsius, tandem misit nobilem virum et bellicosum Surminum cum centum navibus, in quibus erant sexcenti viri et amplius, et centum equites, qui dum navem impugnarent, IIII sagittarii de intus, qui ad defensionem ejus deputati fuerant, viriliter defenderunt. Tandem preciso fune, quo ligata fuit, descendit navis Memele, et descendendo fortiter impugnaverunt, sic quod multis Lethowinis vulneratis et Scoldone, germano dicti Surmini, occiso, navem ceperunt, et interfectis IIII sagittariis in cinerem redegerunt.

319. De combustione preurbiorum castri bisene

Hoc anno in autumno frater Henricus marscalcus cum fratribus et viris de Sambia et Nattangia impugnavit castrum Bisenam, et post longam impugnacionem, diversis utriusque partis vulneratis, ambo ipsius suburbia ignis incendio devastavit.

320. De depredacione territorii medenicke

Anno domini MCCCXIIII post circumcisionem ejus idem frater Henricus marscalcus cum fratribus et viris de Sambia et Nattangia, dum veniret circa territorium Medenickam, quidam Lethowini noctis tempore tentoria ejus intrantes, IIII viros occiderunt, duos equos secum deducentes, de quo exercitus Cristianorum per totam noctem fuit inquietatus. Sed hoc fratres non terruit in tantum, ut opus domini inceptum aliqualiter retardaret. Unde quod ad laudem domini nostri Jesu Cristi inceperant, zelo fidei succensi, viriliter confisi in domino perfecerunt. Sequenti igitur die dictum territorium potenter intraverunt, et quicquid in eo infra tres leucas constitutum fuit, vastaverunt incendio et rapina, et occisis et captis septingentis cum preda maxima redierunt.

321. Ad idem

Eodem anno circa purificacionem beate virginis idem frater Henricus marscalcus cum omni potencia exercitus sui venit ad territorium Medenickam iterum, et castrum ibidem dictum Sisditen impugnavit, castrensibus ex adverso viriliter se defendentibus, et in hac pugna, que diu duravit, de parte Lethowinorum germanus Masini et XVIII alii ceciderunt interfecti, sed de parte fratrum tres fratres, scilicet frater Henricus Ruthenus, frater Ulricus de Tetinge, et frater Rebodo de Ysenburgk et IIII viri in armis strenui, scilicet Spagerot, Queram de Waldow, Michael, et Mindota. Hoc facto cum non proficerent in impugnacione castri, profecti sunt ad territorium ejus, et iterum depopulaverunt per incendium et rapinam.

322. De vastacione terre cracowie et expugnacione civitatis parve nogardie

Hoc anno in mense Septembri idem frater Henricus marscalcus cum omni virtute exercitus sui venit ad terram Criwicie, et civitatem illam, que parva Nogardia dicitur, cepit, et funditus destruxit; et terram circumjacentem rapina et incendio multipliciter molestavit, fixisque ibi tentoriis ante castrum dicte civitatis pernoctans, sequenti die ipse et totus exercitus accesserunt ad castrum, et ipsum fortiter impugnaverunt, sic quod ex utraque parte aliqui occisi et plures fuerunt letaliter vulnerati. Sed cum in hac impugnacione non proficerent, recesserunt, et dum venirent ad locum, ubi custodes ad sarcinas reliquerunt, invenerunt XXX viros per David castellanum de Gartha occisos, et mille et quingentos equos, panes, et quicquid de cibo et rebus aliis ibi deposuerant, deductos. Turbati ergo fratres dum venirent ad secundam mansionem, et ibi eciam de pane et aliis relictis nihil penitus invenirent, processerunt et pluribus diebus fuerunt sine pane, quidam fame invalescente comederunt equos suos, alii herbas et radices earum, aliqui mortui fuerunt fame, multi inedia consumpti post reditum defecerunt, reliqui circa finem sexte hebdomade a die, qua exierant, sunt reversi.

323. De impugnacione castri raganite

Anno domini MCCCXV circa assumpcionem beate virginis Lethowini de Samethia cum omni potencia exercitus sui venerunt occulte et improvise ad castrum Raganitam et impugnaverunt illud. Quibus fratres dum occurrerent in bello, non valentes tante multitudini resistere, coacti sunt retrocedere; non tamen sine prejudicio suorum, quia frater Joannes dictus Poppo ibi occisus fuit ab infidelibus et plures alii vulnerati. Tandem cum Lethowini in hac impugnacione non proficerent, calcatis et destructis in agro utriusque castri, scilicet Scalowitarum et Raganite, segetibus, recesserunt.

324. De obsidione castri cristmemele

Eodem anno mense Septembri Vithenus rex Lethowinorum, congregatis omnibus de regno suo, qui ad bellum apti fuerunt, obsedit Cristmemelam, et per XVII dies cum duabus machinis et multis sagittariis ex omni parte fortissimo impugnavit. Fratres autem hoc videntes, ut precaverent futurum periculum, castri sui preurbium cremaverunt. Medio tempore, quo hec agerentur, venerunt de Sambia X fratres et CL viri navigio in subsidium dicti castri, sed Lethowini ita prudenter occupaverunt vias et aditus ipsius castri, quod licet sepius attemptaretur, nullus tamen poterat habere accessum ad ipsum. Unde coacti sunt fratres manere in navibus, ubi eos Lethowini singulis diebus impugnaverunt, in qua pugna de infidelibus plures occisi sunt, et letaliter vulnerati, et de parte fratrum XVIII viri vulnerati. Dum igitur sic non proficerent, tandem die XVII cum vellet recedere, intellecto, quod magister cum magno exercitu appropinquaret, accedentes ad fossam castri, apportaverunt ligna, fenum, stipulas, et stramina, volentes ipsum utique concremare. In qua comportacione et impugnatione tot de infidelibus occisi sunt, et letaliter vulnerati, quod eorum numerum non audivi, sicque combustis machinis infecto negocio recesserunt.

325. De combustione suburbii castri junigede

Interea frater Karolus magister generalis de salute suorum sollicitus, turbatusque de obsidione dicti castri, congregavit magnum exercitum, ut ipsum liberaret. Sed dum in via perciperet, quod esset solutum ab obsidione, dimisit exercitum, preter sex milia hominum, cum quibus navigio venit noctis tempore ad castrum Junigedam, et intrantes suburbium ejus, occisis multis hominibus et LXXVIII captis, funditus per incendium destruxerunt. Deinde processerunt Cristmemelam, et quicquid Lethowini ibidem destruxerant, refecerunt.

326. De vastacione territorii pastovie

Anno domini MCCCXVI tempore hyemali frater Henricus marscalcus cum magna potencia equitum intravit terrotorium Pastovie improvise, et ipsum totum vastavit incendio et rapina, captis quingentis hominibus et occisis.

327. De depredacione territorii medenicke

Dum autem idem frater Henricus reversus esset Kunigsbergk, invenit multos peregrinos