Пётр из Дусбурга. Хроника земли Прусской. Текст, перевод, комментарий - Петр из Дусбурга

273. De vastacione terre nattangie et morte ccl cristianorum

Hujus magistri tempore sexcenti viri de Lethowia profecti sunt versus Nattangiam, de quo exercitu frater Cuno commendator de Brandenburgk premunitus, congregatis subditis suis, dum eos per dies aliquot expectasset, fatigatus tedio dimisit populum suum. Sequenti die dictus exercitus infidelium intravit Nattangiam, et magnam partem ejus devastans per incendium et rapinam, occidit et cepit CCL homines cristianos.

274. De fratre helwico magistro terre Prussie

Frater Helwicus de Goltbach Thuringus magister terre Prussie XV prefuit uno anno et resignato officio reversus fuit in Alemaniam, ibique mortuus et sepultus.

275. De lxxii lethowinis occisis in nattangia

Hujus magistri tempore, anno scilicet domini MCCC LXXV Lethowini in autumno territorium Glottovie Warmiensis diocesis improvise intrantes, unam villam incendio destruxerunt, occidentes et rapientes, quicquid in ea vivum repererunt. Quo intellecto, frater Waltherus Goldin, socius commendatoris de Brandenburgk cum quibusdam armigeris, occupavit viam, quam transire debebant, preter quam via alia propter aquarum inundaciam non restabat, et consurgens adversus eos, preter tres omnes trucidavit.

276. De vastacione territorii castri oukaym

Eodem anno frater Henricus de Dobin et quidam fratres cum CC viris intraverunt territorium castri Oukaym et combustis sex villis, captis et occisis hominibus, recesserunt. Lethowini insequentes ipsos sepius hostiliter invaserunt, ita quod utriusque partis fuerunt graviter vulnerati.

277. De depredacione terre dobrinensis et occisione lxx lethowinorum

Hoc anno Wenceslaus rex Bohemie fuit in regnum Polonie coronatus. Et sex milia Lethowinorum ducatum Dobrinensem depopulaverunt, occidendo, capiendo, et quod igni aptum fuit, comburendo, et omnia equiria et alia, que Poloni propter metum regis predicti ad dictum ducatum duxerant, deferebant. De hoc exercitu centum viri preelecti et presumptuosi fuerunt ausi transire fluvium Driwance et in terra Colmensi duas villas depredare, quos fratres cum exrcitu suo sequentes comprehenderunt, et LXX ex eis occidentes, multos Cristianos captos redemerunt. Alii Lethowini XXX, qui evaserunt, dum fugiendo venirent ad exercitum suum et nunciarent, que facta fuerant eis a fratribus, adeo meticulosi facti sunt, et territi, quod nullus alium expectavit, sed cursitando per diem et noctem multi homines et equi perierunt, plures eciam ex eis in fluvio Nare propter pressuram nimiam sunt submersi.

278. De mirabili facto

Hoc tempore in castro Mergenburgk fuerunt frater Henemannus et frater Fridericus, qui tantam inter se charitatem habuerunt quod unus sine alio vivere non voluit, neque mori. Tandem frater Henemannus lepra percussus fuit, et frater Fridericus non longe post cadens de equo expiravit. Cujus mors dum in crastino fratri Henemanno nunciaretur, ait: sic non erant pacta nostra, quod ipse prius et ego postea, sed simul deberemus ad eterna gaudia introduci. Et cum esset sine omni infirmitate, preter eam, quam predixi, advocatus sacerdotem perceptis ecclesie sacramentis, eodem die in domino feliciter obdormivit.

279. De fratre conrado magistro Prussie

Frater Conradus Saccus magister Prussie XVI prefuit VI annis. Hic multum fuit homo affabilis et in omnium oculis graciosus, ut vero posset de ipso dici, quod dilectus fuit deo et hominibus. Qui tandem fatigatus laboribus et debilitatus infirmitatibus officium suum resignavit, habitansque in castro Goluba, quod ipse comparavit, mortuus est, et sepultus fuit in ecclesia cathedrali Colmense.

280. De destructione castri oukaym prima

Hujus magistri tempore anno domini MCCCI quidam Lethowinus dictus Drayko castrensis de Oukaym dolens, se tamdiu fraude diabolica deceptum, volensque ydolorum cultura postposita dei veri et vivi servicio mancipari, secrete filium suum Pinnonem misit fratri Volrado commendatori de Raganita, supplicans humiliter et devote, ut ipsum a gentilitatis errore et infidelium manibus liberaret. Qui commendator de consilio magistri cum exercitu processit contra castrum Oukaym, et ecce mirabilis deus in omnibus operibus suis, cujus providencia hoc summe necessarium ordinavit, quod dum fratres ad impugnandum dictum castrum accederent, ipsa nocte vigilia et custodia castri dicto Draykoni competebat. Unde appropinquante exercitu fratrum, portam castri secrete aperuit, et fratres intrantes omnes preter unum, scilicet filium Sudargi, graviter tamen vulneratum, occiderunt. Captis mulieribus et parvulis castrum cum suburbio funditus cremaverunt, dictusque Drayko deductus usque Raganitam cum tota familia est baptizatus.

281. De morte fratris gundrami et plurium lethowinorum

Eodem anno frater Gundramus, homo statura pusillus, totus tamen animosus et virilis cum IX armigeris sequebatur latrunculos Lethowie, qui decem homines et totidem equos spoliaverunt in districtu castri Cristburgk, et dum eos in deserto invaderet, in primo congressu quidam Lethowinus ipsum cum lancea vulneravit, sic quod viscera ipsius effusa fuerunt, nec tamen destitit ab incepto bello, quousque Lethowini omnes essent interfecti, et tunc cecidit et expiravit. Quem dum mortuum armigeri sui ad castrum Crisburgk deducerent, mulieres, que per eum de manibus infidelium redempte fuerant, asserebant se vidisse duas columbas albas volantes supra corpus ejus in aëre, que ipso stante stabant, et procedente volabant.

282. De depredacione terre lubowie et lxv lethowinorum morte

Posthec quidam alii latrunculi de Lethowia V villas in terra Lubowie hostiliter invaserunt, et CC Cristianos aliis captis partim occiderunt. Quos fratres de Cristburgk sequentes, dum venissent in solitudinem, consideraverunt in vestigiis eorum, quod divisissent se in duas turmas. Unde et ipsi se et suos in duas partes diviserunt, quarum una comprehendit turmam unam infidelium, et occidit ex ea LXV viros et LXX cristianos homines liberavit. Alia pars fratrum non invenit nisi quinque pueros cristianos, quos secum duxit. Postea fratres intellexerunt relacione veridica, quod pauci de istis Lethowinis sani redierunt. Quibusdam enim submersis in via, reliquis consumptis inedia, ceteri se pre tristicia suspenderunt.

283. De adventu fratris godefridi magistri generalis, et resignacione officii sui, et electione fratris syfridi de wucgwangen

Anno domini MCCCII frater Godefridus magister generalis cum L fratribus transiens Prussiam, venit ad terram Lyvonie, et relictis ibi fratribus in subsidium dicte terre, dum anno sequenti rediret Prussiam, in capitulo Elbigensi suum officium resignavit, licet sibi, dum in Theutoniam reversus esset, denuo temerarie usurparet. Qua resignacione facta, electus fuit statim ibidem frater Syfridus de Wucgwnagen in magistrum generalem, qui ivit versus Venecias ad domum principalem.

284. De fratre henrico de cunce

Hoc tempore in Prussia frater Henricus de Cunce natus