Польские сказки - Максим Дзевенис

– Zagraj mi walca (сыграй мне вальс; zagrać czegoś – сыграть что-л.)! – krzyknął Szczupak (крикнула Щука).

Grajek pomyślał, że skoro działy się tak dziwne rzeczy, że Szczupak mówił ludzkim głosem i tańczył, to można było równie spróbować zagrać na sznurku. Odwiązał sznurek od kapelusza, pokrajał go kozikiem i porobił struny. Pociągnął smyczkiem po strunach i skrzypce zagrały jeszcze piękniej niż dawniej, kiedy miały prawdziwe struny.

– Zagraj mi walca! – krzyknął Szczupak.

Grajek zagrał (Музыкант сыграл), a Szczupak zaczął tańczyć (а Щука начала танцевать). Tańczył do upadłego (танцевала до упаду; tańczyć do upadłego – танцевать до упаду; upadły – упавший), i to naprawdę do upadłego (и то действительно до упаду), bo w końcu wywrócił się na piasek i zaczął głośno sapać ze zmęczenia (потому что в конце концов она опрокинулась на песок и начала громко сопеть от усталости; wywrócić – вывернуть; опрокинуть, перевернуть).

Bardzo szybko jednak wypoczął i znów wyprostował się na ogonie (однако очень быстро отдохнула и снова выпрямилась на хвосте).

– Teraz mi polkę zagraj (теперь мне польку сыграй)! – krzyknął (крикнула).

Ale Grajek schował pod palto skrzypce i odpowiedział (но Музыкант спрятал скрипку под пальто и ответил):

– Dość (хватит; dość – достаточно, довольно, хватит)!

Grajek zagrał, a Szczupak zaczął tańczyć. Tańczył do upadłego, i to naprawdę do upadłego, bo w końcu wywrócił się na piasek i zaczął głośno sapać ze zmęczenia.

Bardzo szybko jednak wypoczął i znów wyprostował się na ogonie.

– Teraz mi polkę zagraj! – krzyknął.

Ale Grajek schował pod palto skrzypce i odpowiedział:

– Dość!

Nie chciał, żeby się Szczupak zanadto męczył (он не хотел, чтобы Щука слишком /сильно/ уставала), bo postanowił zaprowadzić go do miasta i pokazywać ludziom (потому что решил отвести её в город и показывать людям). Pewien był (уверен был), że za takie widowisko zbierze dużo pieniędzy (что такое зрелище соберёт много денег; zbierać – собирать).

Nie chciał, żeby się Szczupak zanadto męczył, bo postanowił zaprowadzić go do miasta i pokazywać ludziom. Pewien był, że za takie widowisko zbierze dużo pieniędzy.

– Chodź (ходи = идем; chodzić – ходить)– powiedział do Szczupaka (сказал он Щуке; powiedzieć do kogoś, czegoś – сказать кому-л., чему-л.)– pójdziemy do miasta (пойдём в город). Ale Szczupak strasznie się na to skrzywił i odparł (но Щука ужасно на это скривилась и сказала), że on woli tańczyć nad rzeką (что она предпочитает танцевать на реке). Na próżno Grajek prosił go i tłumaczył mu (напрасно Музыкант просил её и объяснял ей: «ему»), że obaj staną się sławni i zarobią dużo pieniędzy (чтобы оба /они/ станут знаменитыми и заработают много денег; stać się – стать). Szczupakowi pieniądze na nic nie były potrzebne (Щуке деньги ни на что не были нужны), a sława także go nie nęciła (а слава ее: «его» тоже не привлекала). Grajek widząc, że po dobroci nic ze Szczupakiem nie wskóra (Музыкант, видя, что добром ничего с Щукой не добьётся; dobroć – доброта; po dobroci – добром; wskórać coś – добиться чего-л.), zirytował się w końcu (в конце концов рассердился), wziął resztę sznurka (взял остаток верёвки), zrobił pętlę (сделал петлю), zarzucił Szczupakowi na głowę i pociągnął go za sobą (забросил Щуке на голову и потащил её за собой). Szczupak rad nie rad musiał iść za Grajkiem (Щуке волей-неволей пришлось идти за Музыкантом; rad nie rad – волей-неволей). Po drodze przyśpiewywał cienkim głosem (по пути она припевала тонким голосом; droga – дорога, путь; po drodze – по пути):

– Chodź – powiedział do Szczupaka – pójdziemy do miasta. Ale Szczupak strasznie się na to skrzywił i odparł, że on woli tańczyć nad rzeką. Na próżno Grajek prosił go i tłumaczył mu, że obaj staną się sławni i zarobią dużo pieniędzy. Szczupakowi pieniądze na nic nie były potrzebne, a sława także go nie nęciła. Grajek widząc, że po dobroci nic ze Szczupakiem nie wskóra, zirytował się w końcu, wziął resztę sznurka, zrobił pętlę, zarzucił Szczupakowi na głowę i pociągnął go za sobą. Szczupak rad nie-rad musiał iść za Grajkiem. Po drodze przyśpiewywał cienkim głosem:

– Niedobry Grajek (недобрый Музыкант), niedobry Grajek, niedobry Grajek… Grajek nie zwracał na to uwagi i przyśpieszał kroku (Музыкант не обращал на это внимания и ускорял шаг; zwracać uwagę na kogoś, coś – обращать внимание на кого-л., что-л.; przyśpieszać kroku = przyspieszać kroku – ускорять шаг), żeby jak najprędzej znaleźć się na dużym placu w mieście i dać przedstawienie (чтобы как можно скорее оказаться на большой площади в городе и дать представление; prędki – быстрый, скорый; jak – как можно /в сочетании с превосх. ст. прил. и нареч./). Kiedy przyszedł na plac (когда пришёл на площадь), zobaczył tłum ludzi i usłyszał muzykę (увидел толпу людей и услышал музыку; usłyszeć – услышать). Był tam Cygan (был там Цыган), który pokazywał tańczącego Niedźwiedzia (который показывал танцующего Медведя). Grajek schował Szczupaka pod palto (Музыкант спрятал Щуку под пальто), przepchnął się przez tłum i stanąwszy koło Cygana (протиснулся через толпу и, встав рядом с Цыганом; koło kogoś, czegoś – около, возле, рядом), krzyknął (крикнул):

– Nie patrzcie na Niedźwiedzia (не смотрите на Медведя), ja wam coś ciekawszego pokażę (я вам что-то более интересное покажу)!

– Niedobry Grajek, niedobry Grajek, niedobry Grajek… Grajek nie zwracał na to uwagi i przyśpieszał kroku, żeby jak najprędzej znaleźć się na dużym placu w mieście i dać przedstawienie. Kiedy przyszedł na plac, zobaczył tłum ludzi i usłyszał muzykę. Był tam Cygan, który pokazywał tańczącego Niedźwiedzia. Grajek schował Szczupaka pod palto, przepchnął się przez tłum i stanąwszy koło Cygana, krzyknął:

– Nie patrzcie na Niedźwiedzia, ja wam coś ciekawszego pokażę!

Wypuścił Szczupaka i zaczął grać na skrzypcach (выпустил Щуку и начал играть на скрипке). A Szczupak zatańczył (а Щука станцевала). Było to tak dziwne widowisko (было это так = такое необыкновенное зрелище; dziwny – странный, удивительный; необыкновенный), że nawet Niedźwiedź rozwarł szeroko paszczę i z podziwem patrzył na Szczupaka (что даже Медведь раскрыл широко пасть и с изумлением/восторгом смотрел на Щуку; rozewrzeć – растворить, раскрыть). Cygan zbladł z zazdrości (Цыган побледнел от зависти; zbladnąć – побледнеть), bo widział (потому что видел), że jego tańczący Niedźwiedź już nie zaciekawiał nikogo (что его танцующий Медведь уже не заинтересовывал = не интересовал никого; zaciekawiać – заинтересовывать). Szczupak przetańczył polkę (Щука станцевала польку), walca, mazura (вальс, мазурку), potem podskoczył na ogonie i ukłonił się ładnie widzom (потом подпрыгнула/подскочила на хвосте и поклонилась красиво зрителям; widz – зритель).

Wypuścił Szczupaka i zaczął grać na skrzypcach. A Szczupak zatańczył. Było to tak dziwne widowisko, że nawet Niedźwiedź rozwarł szeroko paszczę i z podziwem patrzył na Szczupaka. Cygan zbladł z zazdrości, bo widział, że jego tańczący Niedźwiedź już nie zaciekawiał nikogo. Szczupak przetańczył polkę, walca, mazura, potem podskoczył na ogonie i ukłonił się ładnie widzom.

To się tak wszystkim podobało (это так всем нравилось), że zaczęto rzucać Grajkowi już nie tylko miedziaki (что начато = начали бросать Музыканту не только медяки), ale srebrne i złote monety (но /и/ серебряные и золотые монеты). Pewien bogaty człowiek (один богатый человек), który stał w tłumie i przypatrywał się tańcom Szczupaka (который стоял в толпе и разглядывал танцы Щуки; przypatrywać się komuś, czemuś – присматриваться к кому-л., к чему-л.; рассматривать, разглядывать кого-л., что-л.), chciał go od razu od Grajka kupić (хотел её сразу от = у Музыканта купить). Ofiarowywał mu cały worek złota (предлагал ему целый мешок золота). Ale Grajek odparł (но Музыкант ответил), że za nic w świecie Szczupaka nie sprzeda (что ни за что на свете Щуку не продаст).

To się tak wszystkim podobało, że zaczęto rzucać Grajkowi już nie tylko miedziaki, ale srebrne i złote monety. Pewien bogaty człowiek, który stał w tłumie i przypatrywał się tańcom Szczupaka, chciał go od razu od Grajka kupić. Ofiarowywał mu cały worek złota. Ale Grajek odparł, że za nic w świecie Szczupaka nie sprzeda.

Cygan mienił się na twarzy (Цыган менялся в лице; mienić się – уст. поэт. меняться, изменяться; mienić się na twarzy – меняться в лице). Z bladego zrobił się szary (из бледного сделался серым), z szarego zielony (из серого зелёным), wszystko z zazdrości (всё от зависти). Potem odciągnął na bok swego Niedźwiedzia (потом оттащил в сторону своего Медведя), szepnął mu coś do ucha i nagle Niedźwiedź ze strasznym rykiem rzucił się na Szczupaka (шепнул ему что-то в = на ухо, и внезапно Медведь со страшным рёвом бросился на Щуку). Ale Szczupak skakał tak zręcznie i tak wysoko (но Щука прыгала так ловко и так высоко), że wciąż przeskakiwał Niedźwiedziowi przez łeb i Niedźwiedź nic mu nie mógł zrobić (что постоянно перепрыгивала Медведю через голову, и Медведь ничего не мог сделать; łeb – голова /животного/).

– Zagraj (сыграй), Grajku! – krzyknął Szczupak (крикнула Щука). – Ja będę gwizdał (я буду свистеть), a ty to samo graj (а ты то же самое играй; to samo – то же самое)!

Cygan mienił się na twarzy. Z bladego zrobił się szary, z szarego zielony, wszystko z zazdrości. Potem odciągnął na bok swego Niedźwiedzia, szepnął mu coś do ucha i nagle Niedźwiedź ze strasznym rykiem rzucił się na Szczupaka. Ale Szczupak skakał tak zręcznie i tak wysoko, że wciąż przeskakiwał Niedźwiedziowi przez łeb i Niedźwiedź nic mu nie mógł zrobić.

– Zagraj, Grajku! – krzyknął Szczupak. – Ja będę gwizdał, a ty to samo graj!

I Szczupak zagwizdał taką melodię (и Щука засвистела такую мелодию), że Niedźwiedź od razu się uspokoił i zaczął tańczyć (что Медведь сразу успокоился и начал танцевать). A Szczupak tańczył naprzeciwko niego (а Щука танцевала напротив него). I to było tak niesłychane widowisko (и это было такое необыкновенное зрелище; niesłychany – неслыханный, необыкновенный), że wszyscy ludzie (что все люди), którzy na to patrzyli (которые на это смотрели; który – который), o mało nie poszaleli z radości (чуть с ума не сошли от радости; poszaleć – сойти с ума). Grajek znów zebrał dużo pieniędzy (Музыкант снова собрал много денег).