Из истории старообрядцев на польских землях: XVII—ХХ вв. - Эугениуш Иванец

Krzysztof H. Jabłoński. E. Iwaniec Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. II Argumenty. Warszawa, 1977. Nr 43.

Władysław Ogrodziński. Tragiczni tułacze II Warmia i Mazury. 1977. Nr 12. S. 27–28.

Zbigniew Kuchowicz. E. Iwaniec Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. II Rocznik Łódzki. Warszawa, 1980. T. 29. S. 353–355.

Aleksander I. Mazunin. E. Iwaniec Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w., przekł. z ros. Krystyna Pietrzak // Slavia Orientalis. 1977. R. 28. S. 398–401.

Zygmunt Poniatowski. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. II Euhemer – Przegląd Religioznawczy, 1978. R. 22. Nr 4. S. 99—101.

Zofia Dudzińska. Za pięć dwunasta II Gazeta Olsztyńska. Magazyn, 1978. Nr 1. S. 4.

Henryk Paprocki. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskichXVII–XXw. //Novum. 1978. Nr 1. S. 153–157.

Tadeusz Żychiewicz, Tajemnica starowierców II Tygodnik Powszechny. 1971. R. 32. Nr 13. S. 147–160.

Stanisław Bąkowicz, Raskolnicy II Głos Robotniczy. Łódź, 1978. R. 34. № 7.

Tadeusz Chróścielewski. O mazurskich staroobrzędowcach II Odgłosy. 1978. R. 21. Nr 13. S. 7.

Marek Cybart. Staroobrzędowcy w Polsce II Kierunki. 1978. R. 23. Nr 18. S. 11

Edward Martuszewski. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. // Mówią Wieki. 1978. Nr 4. S. 4, 38–39.

Wojciech Wrzesiński. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. //Komunikaty Warmińsko-Mazurskie. 1978. Nr 2. S. 316–318.

Franciszek Sielicki. Staroobrzędowcy rosyjscy na ziemiach polskich XVII–XXw. II Przegląd Humanistyczny. 1978. Nr 3. S.128–130.

Zygmunt Poniatowski. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. II Euhemer – Przegląd Religioznawczy. 1978. Nr 4. S. 99—101.

Zygfryd Rymaszewski. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. II Czasopismo Prawno-Historyczne. Łódź 1978. T. 30. Z. 2. S. 263–265.

Serafin Kiryłowicz (Spectator). Staroobrzędowcy na ziemiach polskich II Posłannictwo. Kwartalnik filologiczno-filozoficzny. 1978. Nr 2. S. 60–65.

Mikołaj Hajduk. Аб свеце стараверау II Niwa. Białystok. 1978. R. 23. Nr 1.

Jerzy Szumski. Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX II Biuletyn Informacyjny Białostockiego Towarzystwa Naukowego. Białystok, 1979.

Ю. А. Лабынцев. Полное исследование по истории старообрядчества на польских землях в XVII–XX веках // Советское славяноведение. М., 1979. С.113–114.

И. И. Егоров. Новый труд о старообрядцах в Польше // Старообрядческий церковный календарь на 1979 год. С. 78–79.

А. И. Мазунин. Старинная русская традиция в Польше // Академия наук СССР. Институт русской литературы «Пушкинский Дом». Русская литература. Историко-литературный журнал. 1979. № 2.

Aleksander Mazunin. Е. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w., przekł. z ros. Krystyna Pietrzak // Slavia Orientalis. Warszawa, 1979. R. 28. Nr 3. S. 399–401.

H. H. Покровский. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. // Советская этнография. M., 1979. № 4. S. 187—[189].

Nikołaj Nikołajewicz Pokrowskij, перевод Збигнева Ясевича, E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII– XXw. // Lud. 1979. T. 63. S. 297–300.

Zbigniew Kuchowicz. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. II Rocznik Łódzki. 1980. T. 29. S. 353–356.

Paweł de Laval. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. II Acta Baltico-Slavica. 1980. T. 13. S. 263–266.

Maria Chojęcka, Ludwika Jazukiewicz-Osełkowska. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. // Studia Polono-Slavica-Orientalis. Acta Litteraria. Warszawa, 1987. S. 60. S. 101–102.

Bazyli Białokozowicz. Staroobrzędowcy. Wystawa w czas Tysiąclecia Chrztu Rusi 988—1988 г. II Slavia Orientalis. 1989. R. 38. Nr 3–4. S. 661–666.

Siergiej Aleksandrowicz Zieńkovskyi. Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. by E. Iwaniec II Slavic Review. 1988. 7 all. T. 47. Nr 2. S. 532–533.

Pavel Szima. E. Iwaniec, Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich XVII–XX w. II Slavica Slovaca. 1979. R. 14. Nr 1.

Streszczenie

Monografia Eugeniusza Iwańca „Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich w XVII–XX w.” poświęcona opisowi przyczyn, przebiegu i skutków migracji staroobrzędowców z Rosji na terytoria obecnie znajdujące się w składzie Rzeczypospolitej Polskiej i przedstawia tytułowe zagadnienie w ujęciu interdyscyplinarnym. Autor monografii korzysta z metodologii szeroko rozumianej humanistyki, łącząc treści historyczne, socjologiczne, etnograficzne, religioznawcze, literaturoznawcze, kulturoznawcze oraz językoznawcze. Książka składa się z Wstępu, siedmiu rozdziałów z załączeniem listy bibliograficznej i indeksu osobowego. Rozdziały I oraz II przedstawiają przesłanki społeczno-historyczne schizmy (Raskołu) w Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w połowie XVII w. oraz genezę ruchu staroobrzędowego w nowopowstałym Imperium Rosyjskim rządzonym przez Romanowów. Zaznaczając główne zasady „starej wiary”, Autor odrębną uwagę zwraca na cechy doktrynalne najbardziej licznych starowierskich odłamów (wspólnot), jak to stosunek do hierarchii duchownej, do chrztu, do zawarcia związków małżeńskich etc. Rozdział III zawiera informacje skrótowe z historii migracji staroobrzędowców na ziemie Rzeczypospolitej, która rozpoczęła się w drugiej połowie XVII w. i trwała do początku XX w., oraz opis sytuacji Staroobrzędowego Kościoła Prawosławnego w Polsce za czasów wydania monografii. Rozdziały IV i V zostały poświęcone historii kształtowania wspólnot staroobrzędowców odpowiednio w województwie Białostockim (na Suwalszczyźnie) oraz na Mazurach w województwie Olsztyńskim ułożonej na podstawie źródeł archiwalnych oraz „historii mówionej” opowiadanej przez mieszkańców wsi. W dwóch kolejnych rozdziałach Autor przedstawia elementy tradycyjnej religijnej (VI) i materialnej (VII) kultury staroobrzędowców mieszkających w Polsce. Szczegółowe opisy artefaktów kultury zilustrowano unikatowymi zdjęciami wykonanymi osobiście przez Autora. Monografia została zaopatrzona w bogatą bibliografię, w której Autor uwzględnił opracowania naukowe i źródła archiwalne rosyjskie, niemieckie i polskie, oraz w Indeks osobowy.

Przekład i wydanie monografii zostały sfinansowane ze środków MNiSW RP w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (konkurs Uniwersalia 2.1.) projekt Nr rej 21H1818010086.

Summary

The monograph of Eugeniusz Iwaniec Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich w XVII–XX w. [The history of the Old Believers in Poland in the 17th—20th century] is devoted to discussing reasons, the course and results of migration of the Old Believers from Russia to the areas currently within the Republic of Poland. The work assumes an interdisciplinary perspective to the presented issues. The author uses the methodology of broadly understood humanities, combining historical, sociological, ethnographic, religious, literary, culture and linguistic studies’ approaches. The book is comprised of an introduction, seven chapters, a list of bibliographical references and a names index. Chapters I and II present social-historical reasons behind the schism (Raskol) in the