Панi старшынiха прыехала (на белорусском языке) - Алена Василевич

- А ў горадзе цяпер такая гарачыня, такая пылiшча!.. - яна лёгка збегла з ганка i нагнулася над каляскай.

- Есцi хоча, - зноў засмяялася яна - ужо да дзiцяцi.

I Чэсiк зноў таксама цiха засмяяўся.

- Дзiва што хоча. Не пара хiба... У нас дык пра гэтыя гадзiны нiхто i вухам не вядзе. Захацела дзiця есцi, дык мацi ўзяла ды дала яму цыцку. А вы там у горадзе, вучоныя, усё па гадзiнах ды па кнiгах i кормiце i спаць кладзяце...

Дзiця зноў заплакала, i, сеўшы тут жа на траву, панi старшынiха расшпiлiла сукенку i пачала кармiць яго грудзьмi. Дзiця ссала прагна, круцячы ад асалоды i задавальнення галоўкай i тыцкаючыся носiкам у цёплыя матчыны грудзi.

- Бач, выгаладалася, - цётка Ганька пастаяла яшчэ хвiлiнку i пайшла ў хату.

А Чэсiк усё не мог крануцца з месца, усё стаяў за хлеўчыкам i як зачараваны глядзеў на панi старшынiху.

У гэты час з плачам прыбег з вулiцы Коля, са свежай драпiнай на шчацэ.

- Мама... мяне коцiк!..

- А я табе колькi разоў казала - не бяры коцiка на рукi, не цягай яго... Ён не любiць гэтага.

- Я толькi хацеў пакупаць яго ў сажалцы.

- А ён цябе прасiў купаць яго?.. Ну, хадзi сюды. А то напужаеш маленькую.

Размазваючы рукой па твары слёзы, Коля падышоў да мацi i ўмасцiўся ёй на другое калена. Яна абняла яго адной рукой, але яму так было нязручна, i ён сярдзiта ўзвалiўся на сястру. Мацi лёгенька адапхнула яго, але ён, яшчэ больш закапрызiўшы, стукнуў маленькую па голаму сцягенцу. Маленькая зацялася ад болю, а мацi сярдзiта сапхнула Колю на траву.

- Ты што гэта! А ну - iдзi прэч ад мяне... Я не люблю такiх нядобрых дзяцей.

- Ай! - зароў Коля i зноў палез да мацi на каленi, абхапiў яе за шыю i таксама прыцiснуўся да грудзей. - I я хачу-у-у...

- Ну, пачакай, пачакай... - зразумела яго мацi. - Вось накормiм сястрычку, паложым яе ў каляску, i тады мы будзем з табою...

Але Коля не хацеў нiчога слухаць.

- Яна брыдкая! - зноў замахнуўся ён на сястру, але мацi ў час спынiла яго руку.

- Ды не... Яна проста маленькая яшчэ i дурненькая... А ты ж у нас ужо вялiкi, ты ў нас разумны...

- Ай! - усхлiпваў Коля i цясней хiлiўся да мацi, да яе цёплых грудзей, да яе ласкавых рук i пяшчотных пацалункаў.

...А Чэсiк стаяў за хлеўчыкам, глядзеў на ўсiх траiх i ўсё стараўся нешта ўспомнiць. I нiяк не мог успомнiць...

Ён глядзеў, як панi старшынiха кармiла грудзьмi малое дзiця, як яна лашчыла i пяшчотна цалавала Колю, глядзеў i як быццам бачыў ужо не iх, а бачыў - успамiнаў нейкую другую жанчыну i другiх дзяцей... Праўда, тая другая жанчына была ў хустцы, была ў нечым цёмным, i дзiця на руках у яе таксама было ў цёмным... I хлопчык таксама сядзеў... Толькi не на каленях у мацi, а на прымурку. Болей ён нiчога не памятаў, ён толькi пакутлiва намагаўся ўспомнiць. Дзе ён гэта бачыў... Калi гэта было... Хто была тая жанчына...

- Панi старшынiха... - шэпча Чэсiк. - Мама!.. Мама!.. - паўтарае ён, раптам пазнаўшы яе...

Толькi дзе яна была столькi гадоў?.. Чаму яна гэтак доўга не iшла?..

- Мама! - голасна крычыць Чэсiк. - Мама!.. - i бягом, па градах, па загуменню, праз жыта кiдаецца да свае старое хаты, што стаiць цяпер за лазняю на беразе рэчкi.

...На разоры застаецца ляжаць толькi Чэсiкава шапка. А ў шапцы - жменi са дзве сунiц - панi старшынiсе...

1964 г.