Чалавек-невiдзiмка (на белорусском языке) - Герберт Уэллс

- Ах, дык вунь яно што, - прамовiла мiсiс Хол, на якую гэтыя словы зрабiлi вельмi моцнае ўражанне.

- Багаж мой складаецца з самых розных прыбораў i апаратаў.

- Вельмi нават карысныя рэчы, - заўважыла мiсiс Хол.

- I я з нецярплiвасцю чакаю магчымасцi працягваць свае выпрабаваннi.

- Вядома, судар.

- Прыехаць у Айпiнг, - працягваў ён павольна, як быццам бы падбiраючы словы, - мяне прымусiла... м-м... iмкненне да цiшынi i спакою. Я не хачу, каб мяне турбавалi ў час маiх заняткаў. Апрача таго, няшчасны выпадак...

"Так я i здагадвалася", - падумала мiсiс Хол.

- ...вымушае мяне да адзiноты. Разумееце, вочы мае iншы раз да таго слабеюць i пачынаюць так пакутлiва балець, што мне даводзiцца зачыняцца ў цёмным пакоi на цэлыя гадзiны. Гэта надараецца калi-нiкалi. Цяпер гэтага, вядома, няма. Але калi ў мяне прыступ, самы нязначны неспакой, з'яўленне чужога чалавека ў пакоi прымушае мяне страшэнна пакутаваць... Я думаю, лепш папярэдзiць аб гэтым загадзя.

- Вядома, судар, - сказала мiсiс Хол. - Асмелюся спытацца ў вас...

- Гэта ўсё, што я хацеў сказаць вам, - перапынiў ён яе сваiм суровым тонам, якi не дапускаў нiякiх пярэчанняў.

Мiсiс Хол асеклася i вырашыла адкласцi свае пытаннi i спачуваннi да больш зручнага моманту.

Яна выйшла, а прыезджы застаўся стаяць перад камiнам, люта гледзячы на мiстэра Хенфры, якi рамантаваў гадзiннiк (так гаварыў потым сам мiстэр Хенфры). Майстар гадзiннiкаў паставiў лямпу блiзка каля сябе, i зялёны абажур кiдаў яркае святло на яго рукi i на часткi механiзма, пакiдаючы амаль увесь пакой у цянi. Калi ён падымаў галаву, перад вачамi ў яго плавалi рознакаляровыя плямы. Хенфры быў цiкаўным чалавекам, таму ён вынуў механiзм, - хаця ў гэтым не было рашуча нiякай патрэбы, - разлiчваючы зацягнуць работу i, хто ведае, можа, нават завязаць з незнаёмцам размову. Але той стаяў маўклiва, не рухаючыся з месца. Ён стаяў так цiха, што гэта пачало дзейнiчаць мiстэру Хенфры на нервы. Яму падалося нават, што ён адзiн у пакоi, але падняўшы вочы, перад якiмi адразу паплылi зялёныя плямы, ён убачыў у шэрым змроку нерухомую фiгуру з забiнтаванай галавой, што ўтаропiлася на яго вялiзнымi сiнiмi акулярамi. Гэта было так страшна, што з хвiлiну абодва стаялi нерухома, гледзячы адзiн на аднаго. Потым Хенфры апусцiў вочы, нiбы выбiраючы мiшэнь для падрыхтоўчага стрэлу.

- Надвор'е... - пачаў ён.

- Хутка вы закончыце i пойдзеце адсюль? - сказала нерухомая фiгура, вiдавочна, ледзьве стрымлiваючы гнеў. - Вам толькi i трэба было ўмацаваць гадаiннiкавую стрэлку на восi, а вы тут кешкаецеся без толку.

- Зараз, судар... адну хвiлiну... Я выпусцiў з-пад увагi... - i мiстэр Хенфры паспешлiва закончыў работу i выйшаў, моцна, аднак, раззлаваны.

- Каб яго чорт узяў! - бурчэў ён сам сабе, крочачы па заснежанай вулiцы. - Трэба ж калi-небудзь праверыць гадзiннiк... Скажыце, калi ласка, i паглядзець на яго нельга. Чорт ведае што... Мусiць, нельга. Ён так забiнтаваны i захутаны, нiбы яго адшуквае палiцыя.

Калi мiстэр Хенфры дайшоў да вугла, ён убачыў Хола, якi нядаўна ажанiўся з гаспадыняй карчмы "Кучар i конi", дзе спынiўся незнаёмец; Хол вяртаўся са станцыi Сiдэрбрыдж, куды ён вазiў на айпiнгскiм амнiбусе выпадковых пасажыраў. Як ён кiраваў, было ясна, што Хол крышку клюнуў у Сiдэрбрыджы.

- Як пажываеце, Тэдзi? - звярнуўся ён да Хенфры, калi параўняўся з iм.

- У вас спынiўся нейкi падазроны тып, - сказаў Тэдзi.

Хол, абрадаваны выпадкам пагаварыць, нацягнуў лейцы.

- Што такое? - спытаўся ён.

- У вас у карчме спынiўся нейкi падазроны тып, - паўтарыў Тэдзi. Далiбог! - I ён пачаў з вялiкай жвавасцю апiсваць Холу дзiўнага госця. Выглядае ён... проста страх! Калi б гэта быў мой дом, я, зразумела, палiчыў бы за лепшае ведаць у твар свайго пастаяльца, - сказаў ён. - Але жанчыны заўсёды даверлiвыя, калi справа тычыцца чужых людзей. Ён пасялiўся ў вас, Хол, i нават не сказаў, як яго завуць.

- Няўжо? - спытаўся Хол, якi не вызначаўся асаблiвай кемлiвасцю.

- Так, - пацвердзiў Тадзi. - Ён зняў пакой на тыдзень. Хто б ён нi быў, вам нельга будзе адчапiцца ад яго раней, чым праз тыдзень. I ён кажа, што ў яго куча багажу, якi прывязуць заўтра. Будзем спадзявацца, што гэта не скрынкi з камянямi.

Тут ён расказаў, як нейкi прыезджы з пустымi чамаданамi абдурыў яго цётку ў Гасцiнгсе. Зразумела, размова з Тэдзi разбудзiла ў Хола нейкае няпэўнае падазрэнне.

- Ну, паехалi, дзядуля, - звярнуўся Хол да свайго каня. - Трэба навесцi парадак.

А Тэдзi, аблегчыўшы душу, пайшоў сваёй дарогай ужо ў лепшым настроi.

Аднак, замест таго, каб наводзiць парадак, Холу пасля вяртання дадому давялося выслухаць шмат папрокаў за тое, што ён так доўга прабыў у Сiдэрбрыджы, а на свае нясмелыя пытаннi пра новага пастаяльца ён атрымаў рэзкiя, але ўнiклiвыя адказы. I ўсё ж зерне падазрэння, кiнутае майстрам гадзiннiкаў у душу Хола, дало свае парасткi.

- Вы, бабы, нiчога не разумееце, - сказаў мiстэр Хол i вырашыў пры першым жа зручным выпадку даведацца больш падрабязна пра падазронага прыезджага.

I пасля таго, як пастаялец накiраваўся ў сваю спальню, - гэта было прыкладна палова дзесятай, - мiстэр Хол з даволi задзiрлiвым выглядам увайшоў у гасцiную i стаў уважлiва аглядваць мэблю сваёй жонкi, быццам бы жадаючы паказаць гэтым, што тут гаспадар ён, а не прыезджы; ён пагардлiва зiрнуў на аркуш паперы з матэматычнымi вылiчэннямi, якi забыўся пастаялец. Кладучыся спаць, мiстэр Хол параiў жонцы ўважлiва прыгледзецца - што за багаж заўтра прывязуць пастаяльцу.

- Калi ласка, не лезь не ў сваю справу, - абарвала яго мiсiс Хол. Глядзi лепш за сабой, а я i без цябе ўпраўлюся.

Яна тым больш злавалася на мужа, што прыезджы сапраўды быў нейкi дзiўны, i ў душы яна сама трывожылася. Ноччу яна раптам прачнулася, убачыўшы ў сне вялiзныя белыя вiрлавокiя галовы, падобныя на бручку, якiя гналiся за ёй на доўгiх, выцягнутых шыях. Але яна была жанчына разважлiвая, таму перасiлiла свой страх, павярнулася на другi бок i зноў заснула.

Раздзел III

ТЫСЯЧА I АДНА БУТЭЛЬКА

Дык вось, дзевятага лютага, калi толькi пачалася адлiга, невядома адкуль з'явiўся ў Айпiнгу дзiўны незнаёмец. На наступны дзень, у слоту i бездараж, яго багаж даставiлi ў карчму, i багаж таксама аказаўся не зусiм звычайны. Абодва чамаданы, праўда, нiчым не адрознiвалiся ад тых, якiмi звычайна запасаюцца падарожнiкi; але, акрамя iх, была яшчэ скрынка з кнiгамi - вялiзнымi тоўстымi кнiгамi, прычым некаторыя былi не надрукаваны, а спiсаны надзвычай неразборлiвым почыркам, - з тузiн, калi не больш, кошыкаў, скрынак i каробак, у якiх ляжалi нейкiя прадметы, загорнутыя ў салому; Хол, якi не прамiнуў паварушыць салому, вырашыў, што там былi шкляныя бутэлькi. У той час як Хол балбатаў з Фiрэнсайдам, фурманам, рыхтуючыся дапамагчы яму перанесцi багаж у дом, з дзвярэй выйшаў незнаёмец у нiзка насунутым капелюшы, у палiто, пальчатках i шалiку. Ён выйшаў з дому i нават не зiрнуў на сабаку Фiрэнсайда, якi лянiва абнюхваў ногi Хола.