Дэпэш Мод - Жадан Сергей

– Што – фікцыя? – не разумею я, спрабуючы адабраць папяросу.

–Усё фікцыя, – падумаўшы, адказвае Чапай. – Пралетарыят самадастатковы. Таму ідэальным і ідэалягічна правільным ёсьць прынцып базысных левых ячэек, так званых БЛЯ. Базысная левая ячэйка, сама па сабе, таксама самадастатковая.

– Слухай, – кажу, – твой Маркс, ён жа проста Будда нейкі.

– Ужо не кажучы пра Энгельса, – устаўляе Вася скрозь сон.

– Вось. Кожная БЛЯ фарміруецца па прынцыпе мурашніка. Асновай такога фарміраваньня зьяўляецца асобна ўзятае прадпрыемства, там, завод, фабрыка, ці яшчэ нейкая байда. І вось вакол гэтай байды зьбіраецца БЛЯ, як мурашы вакол мурашніка.

– Да? – пытаюся. – А хто выконвае ролю мурашынае каралевы?

– Парткам, – упэўнена кажа Вася.

– Ага, – кажу. – Значыць трахаць усе будуць парткам?

– Парткам, – упэўнена паўтарае Чапай.

– Добра, – пагаджаюся. – Ну, а далей?

– І гэта ўсё, – гаворыць Чапай. – Па гэтым прынцыпе будуецца жыцьцё грамадства, калі верыць Марксу.

– А ўлада? – пытаюся я.

– Улада не патрэбная. Улада ў гэтай сыстэме лішняя. Улада – гэта таксама фікцыя. Вось табе, – зьвяртаецца Чапай да Сабакі, спрабуючы выманіць у яго папяросу, – улада патрэбная?

– Не, – адказвае Сабака, – мне не патрэбная.

– А табе? – Чапай зьвяртаецца да мяне, не спускаючы пры гэтым аднаго вока з папяросы.

– Ну, нейкая першасная, – адказваю, – мінімальная...

– Вось, – урачыста прамаўляе Чапай і вырывае папяросу ў Сабакі. – Вось. Першасная. Менавіта пра гэта я і кажу. Неабходная толькі першасная ўлада, улада, збудаваная па аўтаномным прынцыпе. Усё іншае – фікцыя. Уся іншая, больш структураваная ўлада, не функцыянуе. Адпаведна, яна і не патрэбная, – і ён перадае мне папяросу як нейкі, толькі што выйграны мной, прыз глядацкіх сымпатый. На Васю мы ўсе забываемся, ён на нас – таксама. Наагул, – працягвае Чапай, – непатрэбныя і большасьць структураў і інстытуцый, таму належыць усё гэтае гаўно раздрабніць і паступова зьнішчыць.

– І што твой Маркс прапануе Энгельсу ў замен? – пытаюся я.

– Прынцып ПыХ, – кажа Чапай.

– Як-як? – нават Сабака перапытвае.

– Пралетарская Хартыя, – гаворыць Чапай.

– Пралетарская Хартыя – гэта ПХ, а ня ПыХ, – кажу я.

– Так, я ведаю, – адказвае Чапай. – Гэта для мілагучнасьці. Прынцып ПыХ дае ўсяму гэтаму ход, Хартыя пры гэтым выконвае ролю элементарнага яднальнага мэханізму. Прыпыняецца ўсё далейшае накапленьне капіталу і пачынаецца ягоны паступовы распад.

– Як гэта?

– Усё вельмі проста, – Чапай зноў прыкладаецца да крывавага слоіка. – У прынцыпе, у выніку папярэдняга беспрычыннага і маламатываванага накапленьня капіталу адбылося перанасычэньне сродкамі жыцьцядзейнасьці, і як вынік – адзіным лягічным варыянтам у гэтай сытуацыі выступае распад існуючых запасаў.

– Гэта як?

– Ну, – спрабуе патлумачыць нам Чапай, – карацей, насамрэч нічога вырабляць ня трэба. Кожная асобна ўзятая БЛЯ можа вольна жыць некалькі дзясяткаў год за кошт ужо існуючага патэнцыялу. Гэта значна спрашчае сам мэханізм функцыянаваньня грамадства. На практыцы гэта адбываецца прыблізна так – вось, скажам, наш завод. Вакол яго ўтвараецца БЛЯ, якая, у сваю чаргу, падпарадкоўваецца гарадской ПыХ, кожная БЛЯ бярэ на сябе пэўную колькасьць аб’ектаў агульнагарадской інфраструктуры, захоплівае ўладу і ўсё гэта расхуячвае.

– Навошта? – не разумею я.

– У гэтым і палягае сутнасьць прынцыпу пэрманэнтнага пахуізму, – кажа Чапай. – Мы нішчым структуру і харчуемся атрыманай сыравінай. Напрыклад, захопліваем банк і бабкі выдаткоўваем на жыцьцё ды функцыянаваньне БЛЯ, захопліваем гандлёвыя цэнтры і ўсе шмоткі раўнамерна разьмяркоўваем сярод чальцоў БЛЯ, захопліваем канторы і ўсю бытавую апаратуру забіраем сабе, захопліваем тачкі і пускаем іх на патрэбы ячэйкі.

– Захопліваеце фэрму і раздаеце ўсім па карове, – раптам устаўляе Сабака.

– Так, – гаворыць Чапай, – так. Адным словам, таварышы з данецкага абкаму падвялі пад усё гэта эканамічную базу, пералічылі ўсё, зрабілі сур’ёзныя маніторынгавыя апытаньні, – Чапай дастае нейкія сшыткі і размахвае імі ў паветры, – выходзіць так, што існуючая грамадская інфраструктура, уся цяперашняя база капіталу, здатная пракарміць сябе саму, як мінімум, на працягу бліжэйшых 67 гадоў.

– А пасьля?

– Ну, што пасьля? – разгублена кажа Чапай. – Пасьля штосьці прыдумаем. Тэорыя, у прынцыпе, новая, яшчэ не апрабаваная на практыцы, у яе рэальна ўнесьці нейкія карэктывы. Але цалкам, – паўтарае ён, – ня трэба замарочвацца на далейшым нарошчваньні вытворчасьці, наадварот – вытворчасьць належыць максымальна скараціць, закансэрваваць, адным словам, а прыродныя рэсурсы – максымальна эканоміць, паколькі на бліжэйшыя 67 год хопіць і таго, што ёсьць.

– Прыкольна, – кажу. – Мне асабліва пра гандлёвыя цэнтры спадабалася. І пра фэрмы, – кажу я Сабаку.

– Так, – пагаджаецца Чапай, – ідэя вельмі правільная. Галоўнае – справядлівая, бяз розных там капіталістычных наёбак.

– Пачакай, – кажу я, – але як гэты твой пых зможа ўсё гэта кантраляваць, калі існуе процьма рэчаў, якія ўсё адно вымагаюць цэнтралізацыі?

– Напрыклад? – пытаецца Чапай.

– Ну, я ня ведаю. Транспарт там, напрыклад, мэтро.

– Прычым тут мэтро?

– Ну, не мэтро, – адступаю я. – Але, скажам, авіякампаніі. Як твой пых іх будзе кантраляваць?

– Авіякампаній ня будзе.

– Як гэта ня будзе? – дзіўлюся я. – А як жа народ будзе лётаць?

– А навошта яму лётаць? Якая з гэтага РЭАЛЬНАЯ карысьць? Вось ты, – цісьне ён на Сабаку, – лётаў калі-небудзь самалётам?

– Не, – кажа Сабака, – я на трамваях у асноўным.

– Вось, – гаворыць Чапай, – і так большасьць насельніцтва. Авіялініі, аэрапорты, сьцюардэсы – гэта фікцыя. Насамрэч, у гэтым няма РЭАЛЬНАЙ патрэбы, разумееш? Трэба пакінуць толькі тое, у чым ёсьць РЭАЛЬНАЯ патрэба.

– Добра, – кажу я, – а армія?

– У арміі таксама няма РЭАЛЬНАЙ патрэбы. Якая карысьць ад арміі? Армія створаная толькі для таго, каб апраўдваць у нашых вачах мэтазгоднасьць свайго існаваньня. Для гэтага час ад часу арганізоўваюцца войны, бамбардзіроўкі, рэвалюцыі, працуе абаронны комплекс, накапляецца навукова-тэхнічны патэнцыял, ствараецца сістэма прапаганды. Але РЭАЛЬНАЙ патрэбы ў гэтым няма, калі армію распусьціць, грамадства і далей будзе нармальна функцыянаваць, разумееш, таму ў ёй проста няма ПАТРЭБЫ.

– Добра, – зноў кажу я, – а органы?

– Што? – надпівае Чапай са свайго крывавага слоіку.

– Ну, унутраныя органы. Міліцыя, паліцыя, гэбэ, цэрэу, я ня ведаю. Гэта што – таксама фікцыя?

– Так, гэта таксама фікцыя.

– Гэбэ – гэта фікцыя?

– Фікцыя.

– Дакладна?

– Абсалютна.

– Мне гэта падабаецца, – кажу я.

– Вось ты калі-небудзь, – працягвае Чапай катаваць Сабаку, – сутыкаўся з кгб?

– Так, – неспадзявана гаворыць Сабака, – да нас некалі ў школу, я вучыўся ўжо ў дзясятай клясе, прыходзіў гэбэшнік. Распавядаў пра работу, агітацыю разводзіў. Нешта пра прэзыдэнта казаў.

– І што?

– Нічога. Мне, у прынцые, спадабалася. Я да яго потым на калідоры падышоў, кажу, камадзір, а да вас на працу ўладкавацца можна? Ён мяне паслаў. Кажа, у цябе з рота моцна сьмярдзіць, каб у гэбэ служыць. Ну, і ўсё.

– Вось бачыш, – павучальна кажа яму Чапай. – Усе сілавыя структуры працуюць ВЫКЛЮЧНА на падтрымку ўласнай жыцьцядзейнасьці, яны нічога не вырабляюць, ад іх няма КАРЫСЬЦІ. Калі заўтра гэбэ закрыць, нічога ня зьменіцца. Нічога ня зьменіцца, калі адкрыць ці закрыць межы, калі распусьціць дыпляматаў – запраста можна жыць бязь зьнешняй палітыкі. Без унутранай, у прынцыпе, таксама. Можна жыць без адмінрэсурсу – разам са зьнікненьнем адмінрэсурсу, зьнікаюць і ўсе тыя праблемы, для вырашэньня якіх ён створаны. Не патрэбныя канторы, жэкі, упраўленьні, адміністрацыі – адпаведна не патрэбная ніякая дакумэнтацыя, і наадварот. БЛЯ кантралююць увесь той мінімальны вытворчы працэс, які аж на цэлых 67 гадоў забясьпечвае жыцьцядзейнасьць грамадства. Усё іншае – ад лукавага, – пераможна гаворыць Чапай і перадае мне новую папяросу, але я ўжо сігаю сьледам за сябрам-Васем і бачу, як Вася занураецца ўсё глыбей і глыбей, адштурхоўваючыся ад цяжкай сіняй вады рукамі і нагамі, і я бачу перад сабой толькі стаптаныя падэшвы ягоных старых красовак, за імі я і плыву і чую ўжо адтуль