Пётр из Дусбурга. Хроника земли Прусской. Текст, перевод, комментарий - Петр из Дусбурга

ita ut multi pulvere cujusdam montis pro farina uterentur. (Mart. p. 399.)

28. De eclipsi solis maxima

Hoc eodem anno tercia die Junii in meridie fuit eclipsis solis maxima, ut eciam stelle possent videri, sicut in crepusculo. (Ptol. 21, 37.)

29. De celestino papa iiii et friderico ii imperatore et innocencio iiii papa et friderico ii imperatore

Anno domini MCCXL Celestinus papa IIII et Fridericus II imperator regnaverunt.

Anno domini MCCXLIII Innocencius IIII papa et Fridericus II regnaverunt.

30. De institucione octave nativitatis beate marie

Anno MCCXLV idem papa concilium habuit Lugduni, ubi instituit octavas nativitatis beate virginis Marie celebrari. (Ptol. 22, 3.)

31. De canonizacione sanctorum emundi, stanislai et petri

Item sanctum Emundum Cantuariensem archiepiscopum, sanctum Stanislaum Cracovinsem ab iniquo principe interfectum et sanctum Petrum martirem ordinis Predicatorum canonizavit. (Ptol. 22, 1. Mart. p. 409.)

32. De electione lantgravii thuringie in regem romanorum

Anno MCCXLVI electus fuit lantgravius Thuringhie in regem Romanorum. (Ptol. 22, 5. Mart. p. 303, 309.)

33. De fratre conrado quondam lantgravio thuringie magistro generali v ordinis domus Theutonice

Frater Conradus, lantgravius quondam Thuringie, magister V generalis ordinis domus Theutonicorum obiit IX kalendas Augusti et sepultus est Marcburgk. Hic dum adhuc esset secularis civitatem Vritslariam potenter expugnavit, pro quo, dum religionem vellet ingredi, doluit et humiliavit se pro hujusmodi delicti satisfactione sic, quod nudis pedibus et capite ante processionem in dicta civitate iret, et posuit se ante fores ecclesie, exhibens virgam, quam manu gestabat, populo, ut quilibet eum ad placitum verberaret. Nullus tamen eum tetigit preter unam vetulam, que plures plagas dedit ei. Iste frater Conradus per hunc modum conversus fuit ad ordinem domus Theutonicorum. Quadam die fugiens frequenciam populi et strepitum causarum cum Hartmanno de Helderunge et Theodorico de Gruninge et paucis de familia sua secessit ad castrum suum Deneburgk, ubi dum consederent, supervenit quedam meretrix, quam alloquens lantgravius ait: unde venis? Que respondit: sedi in rubeto madida et frigida per diem. Ad quam ille: tu misera plus pateris pro penis inferni, quam alius pro gaudio eterno. At illa respondit: domine reverende, nescio alium modum, per quem possim acquirere victum meum. Cui lantgravius: velles vivere caste, si haberes necessaria vite? Quo audito illa suspirans ingemuit et cum lacrimis ait: ita vero, domine. Unde lantgravius miserans miseriam anime ipsius constituit et certos reditus, quibus deberet, quamdiu viveret, sustentari. Quo facto ipse omnia verba hec increpacionis, quibus ipsam corripuit, conservabat, conferens ea in corde suo, cogitans, quod magis sibi ipsi fuissent necessaria quam illi. Illa enim necessitate paupertatis urgente peccavit, ipse ex rerum affluencia delectatus deum peccatis suis contra se temere provocavit, et sic occupatus totam noctem duxit insompnem. Mane facto dum Hartmannum et Theodoricum predictos didicisset cogitacione simili occupatos, ivit cum eis nudis pedibus et sine lineis ad capellam beati Nicolai in Gladbach, requirens ibi dei consilium in hoc casu. Ubi ei divinitus fuit inspiratum, quod ipse cum paucis de familia sua accessit ad dominum papam, et confessus fuit ei omnia peccata sua. Qui papa injunxit ei, ut susciperet ordinis domus Theutonice habitum regularem. Quo facto in reditu filiam ducis Austrie sibi in conjugio oblatam respuit, et sancto proposito inherens secretariis suis, quod gestum fuerat, enarravit, postulans ut ob reverenciam dei et sui dictum ordinem assumerent. Qui omnes consenserunt ejus precibus inclinati. Interea dum hec agerentur, quidam miles cum multis armigeris terram dicti lantgravii hostiliter depredavit, et dum esset in reditu, occurrit ei famulus de castro suo, nuncians ei, quod uxor ipsius eadem hora fuisset periclitata in partu et cum puero mortuo expirasset. Quo audito miles perturbatus consideravit, quod deus ipsum sic plagasset pro eo, quod per hujusmodi depredacionem sanctum propositum domini sui lantgravii voluit retardare. Reddito igitur spolio his, quibus abstulerat, accessit ad domonum suum petens veniam de commisso. Cui lantgravius: quomodo, inquit, ausus es in conspectu meo comparere? At ille, confisus, inquit, de solita benignitate gracie vestre ad vos veni, quia concepi firmiter in corde meo intrare ordinem domus Theutonice sicut et vos. De quibus verbis lantgravius tantum exultavit, quod cum gaudio irruens in amplexus ejus omne delictum remisit. Hoc facto cum dicto milite et Hermanno et Theodorico prenominatis et cum multis aliis militibus et nobilibus venit ad fratres domus Theutonice Marcburgk, ubi dum deberet vestiri et more consueto prostrati jacerent ante altare et sacerdos post alias oraciones alta voce cantando inciperet: alleluja veni sancte spiritus, descendit spiritus sanctus corporali specie sicut flamma ignis super ipsos et quanto magis quilibet ipsorum accensus fuit in dilectione dei tanto major flamma predicta in conspectu omnium astancium apparebat. Hic frater Conradus lantgravius magister adeo illuminatus fuit a gracia spiritus sancti, quod facta hominum secreta novit, unde nullum vicio fornicacionis reum circa se potuit sustinere. Quod quidam abbas intelligens voluit examinare, si ita res se haberet, et adducens secum duos juvenes fornicatores accessit ad magistrum, qui statim visis famulis jussit eos recedere. Sed dum famuli premissa vera contricione et confessione redirent, magister intuens eos ait: o bone Jesu, quam misericors et bonus tu es, isti duo famuli prius fuerunt filii diaboli, modo sunt filii dei.

34. De electione wilhelmi comitis hollandie in regem romanorum

Anno domini MCCXLIX mortuo lantgravio Wilhelmus comes Hollandie electus fuit in regem Romanorum, sed post modicum tempus est a Frisonibus interfectus, et sic uterque caruit corona imperiali. (Ptol. 22, 9.)

35. De morte henrici regis dacie

Anno MCCL Henricus rex Dacie a fratre suo juniore Abel occiditur, ut pro eo regnaret, sed justo dei judicio, ne pro malicia commodum reportaret, secundo anno est a Frisonibus occisus. (Mart. p. 404). Hoc factum predixit regi sanctus Wenceslaus dux Bohemorum, qui ante CCC annos eodem modo a fratre suo fuerat interemptus, et rogavit dictum regem Henricum, ut in honorem sui nominis ecclesiam faceret fabricari, sicut fecit, scilicet monasterium ordinis Cisterciensis in Revalia, que est sita in terra Livonie.

36. De destructione civitatis neapolis et morte conradi filii friderici ii imperatoris

Anno domini MCCLI Conradus filius Friderici imperatoris II de filia regis