Пётр из Дусбурга. Хроника земли Прусской. Текст, перевод, комментарий - Петр из Дусбурга

Francis et Venetis, qui per murum, ubi angelus depictus fuit, intraverunt. Decepti fuerunt cives per equivocacionem angeli. Et factus fuit ibi Baldewinus comes Flandrensis imperator, et imperaverunt ibi Latini LVII annis. (Ptol. 21, 4. Mart. P. 387)

4. De publica penitencia cristianorum

Hujus Innocentii pape tempore quasi omnes Cristiani fuerunt in publica penitencia, et quia flagellis se flagellabant, vocati fuerunt theutonice Geyseler.

5. De inicio dominii tartarorum

Anno domini MCCII inicium habuit dominium Tartarorum (Ptol. l. c. Mart. l. c.)

6. De mutacione vini in sanguinem et panis in carnem in sacrificio altaris

Hoc tempore apud Roseum in Bria vinum in sanguinem, panis in carnem in sacrificio altaris visibiliter sunt mutata. (Ptol. 21, 4. Mart. P.395.)

7. De resuscitacione militis mortui

In Vermendesio quidam miles mortuus revixit et multa futura multis predixit et sine cibo et potu multo tempore vixit. (Ptol. l. c. Mart. l. c.)

8. De rore mellito, qui segetes infecit

In Gallia circa festum Johannis baptiste ros de celo cadens mellitus spicas segetum infecit, ita ut multi eas in ore ponentes odorem mellis sentirent aperte. (Ptol. l. c. Mart. l. c.)

9. De magnis lapidibus grandinis

Apud Atrebatum mense Julii tempestas valida exorta est, tanteque magnitudinis lapides de Juli celo occiderunt, quod segetes, vineas et nemora penitus destruxerunt. (Ptol. l. c. Mart. l. c.)

10. De occisione multorum tartarorum in hispania

Hoc eciam tempore Almimolinus imperator Sarracenorum venit cum infinita multitudine in Hispaniam, et indixit bellum omnibus adorantibus crucifixum. Quem reges Hispanie aggredientes in bello vicerunt, et facta fuit tanta strages, ut rivi sanguinis de occisis fuerunt Sarracenis. Almimolinus cum paucis confusus evasit. (Ptol. 21, 9. Mart. p. 392)

11. De conversione terre livonie

Anno domini MCCIIII Livonia terra provincie Rigensis per sollicitudinem Innocenii pape ad fidem Cristi est conversa. (Ptol. 21, 10. Mart. l. c.)

12. De nativitate beate elizabeth

Anno domini MCCVII beata Elizabeth nata fuit.

13. De honorio iii et friderico ii imperatore

Honorius papa III et Fridericus II imperator regnavit.

14. De ortu et origine religionum

Ordo sancti Benedicti incepit proficere anno domini D tempore Felicis pape III (Ptol. 8, 137)

Ordo Cluniacensis anno domini DCCCC tempore Adriani pape III (Ptol. 16, 23–24)

Ordo Cartusiensis anno domini MLXXXII tempore Victoris pape III (Ptol. p. 1078)

Ordo Cisterciensis anno domini MXCVII.

Ordo hospitalis sancti Johannis anno domini MCIIII tempore Urbani pape II.

Ordo Templariorum anno domini MCXII tempore Paschalis pape II, qui destructus fuit a Clemente papa V in concilio Viennensi anno domini MCCCXII XI kalendas Aprilis, pontificatus vero dicti pape anno VII, non per sentenciam definitivam, sed per provisionem sedis apostiolice tempore Henrici imperatoris VII.

Ordo domus Theutonice anno domini MCXC Celestini pape III et Henrici imperatoris VI. (Dusb. I, 2)

Ordo fratrum Predicatorum anno domini MCCXVI sub Honorio papa III. (Ptol. 21, 20, 25. Mart. p. 399–400)

Ordo fratrum Minorum anno domini MCCXXIII sub Honorio papa III.

Ordo Heremitarum montis Carmeli et ordo fratrum vallis scolarium per eundem dominum Honorium papam sunt confirmati.

15. Quoto anno beata elizabeth duxit maritum

Anno domini MCCXXI Elizabeth duxit lantgravium Thuringie in maritum.

16. De transitu montis virtute terre motus in burgundia

Anno domini MCCXXV in Burgundia in montibus Salinarum ex virtute terre motus mons quidam se divisit ab aliis montibus et transiit ad montes oppositos, totamque vallem cooperuit et V milia hominum suffocavit. (Ptol. 21, 26. Mart. p. 400)

17. De morte mariti beate elizabeth

Anno domini MCCXXVII III idus Septembris lantgravius maritus beate Elizabeth cruce signatus in itinere peregrinacionis mortuus est in Sicilie civitate, que dicitur Ortrant.

18. De gregorio ix papa et friderico ii imperatore

Gregorius papa IX et Fridericus imperator II regnant.

19. De gebelinis et gelphis

Anno domini MCCXXVIII inceperunt esse partes in Italia Gebelini et Gelphi, que sunt nomina duorum fratrum, qui se diviserunt. Gebelinus partem imperii, Gelphus partem ecclesie fovit. (Ptol. 21, 27)

20. De capcione insularum majorice et minorice

Anno domini MCCXXX rex Arragonum in Hispania cepit insulas, que Majorice et Minorice appellantur, obsessas a Sarracenis. (Ptol. 21, 33)

21. De morte beate elizabeth

Anno domini MCCXXXI XIII kalendas Decembris beata Elizabeth mortua est.

22. De vastacione ungarie et polonie

Eodem anno Tartari Ungariam et Poloniam devastant. (Ptol. 21, 34)

23. Quomodo ferrandus rex castelle regem granate vicit in bello

Eodem tempore Ferrandus rex Castelle regem Granate Sarracenorum vicit, ut eciam multis temporibus ei censum daret singulis diebus M Marrobortinus auri. (Ptol. 21, 23)

24. De invencione cujusdam libri in medio lapidis in toleto

Anno domini MCCXXXII in Toleto Hispanie inventus est quidam liber a Judeo in medio lapidis integri in concavitate, qui quasi lignea folia habuit, scriptus hebraice, grece et latine. Tantum habuit de litera, quantum psalterium, et loquebatur de triplici mundo ab Adam usque ad Antecristum proprietates hominum exprimendo. De tercio mundo sic loquebatur: in tercio mundo filius dei nascetur de virgine Maria et pro salute hominum pacietur. Judeus hoc legens cum tota sua familia baptizatus est. Erat autem ibi scriptum, quod tempus Ferrandi deberet inveniri. (Mart. p. 400. Ptol. 21, 34.)

25. De canonizacione beate elizabeth

Anno domini MCCXXXV canonizata fuit beata Elizabeth a Gregorio papa IX Perusii in conventu fratrum Predicatorum, ubi idem pontifex altare in honorem ipsius dedicavit.

26. De translacione corone spinee domini

Anno domini MCCXXXIX corona spinea domini per Lodowicum regem Francie de Constantinopoli Parisius est translata. (Ptol. 21, 36.)

27. De vastacione ungarie et polonie et morte colmani fratris regis ungarie et henrici ducis wratislavie

Eodem anno gens Tartarorum orientis plage Ungariam et Poloniam intraverunt, ibique in bello Colmanum fratrem regis Ungarie et Henricum ducem Polonie et reliquum vulgus, quod invenire poterant, occiderunt, et terras illas redegerunt in solitudinem,