Дамавiкамерон (на белорусском языке) - Адам Глебус

- Дык вось чым займаецца на адзiноце малы нягоднiк!

Ад сполаху Рыбнiкаў стрыжань сцiснуўся i схаваўся ў кулаку, як той вiнаградны вусень у ракавiнку.

- Я за карпамi лужыны збiраў. Яны наплюхалi, не прайсцi... Трэба ж было падмыць, - голас юнака дрыжаў, як хвост карпа, якому кухар адразае галаву.

- Падмываў, кажаш? Якi ты старанны хлопчык, як ты любiш парадак i чысцiню... А я i не ведала, што ты любiш падмываць за карпамi. Ты ж любiш падмываць, праўда? - загадчыца аддзела насоўвалася на Малога Рыбнiка ўсiм сваiм высокiм целам, усёй магутнасцю грудзей, падобных да кiлаграмовых ананасаў.

- А я заўсёды мыю падлогу, - Рыбнiк прыўстаў з балеi i нязграбна пачаў хаваць у прарэху слiзкi чэлес.

- А ты ведаеш, малы мярзотнiк, што ў мяне памiж сцёгнаў ёсць чорная рыбка i яе трэба таксама мыць. I зараз ты памыеш маю маленькую рыбку сваiм маленечкiм языком, - загадчыца нацiснула рукамi на юнаковы плечы, i той бязвольна апусцiўся на каленi.

Салодкi, прахалодны водар свежае рыбы ахутаў Малога Рыбнiка цалкам: юнак апусцiўся ў падводнае царства.

Наступным ранкам дырэкцыя крамы "Акiян" абвiнавацiла Рыбнiка ў крадзяжы кансерваваных шпротаў i звольнiла.

LIX. РУСАЛКА-2

Русалка ўскочыла ў кватэру першая. Мужчына праслiзнуў за ёю ў цемнаваты перадпакой. Яна прапанавала распрануцца тут жа, каля скрынi з абуткам i пачапельнiка. Апранахi, ломячы рукавы i калашыны, пападалi на кiлiм. Ён са здзiвам разглядаў рабацiнне на шырокай Русалчынай спiне. Тая, ужо цалкам аголеная, азiрнулася i спытала:

- Што? Шукаеш мой хвост? Не шукай. Русалчыны хвасты засталiся ў XIX стагоддзi.

Русалка пацягнула мужчыну ў лазнiцу, дзе ўключыла душ са срабрыстым гафрыраваным шлангам.

- Шланг душа заўсёды нагадвае мне пра цмока, якi i спакусiў Адама i Еву ў Боскiм Раi... Як там было? - мужчына пацалаваў Русалчыну рабую лапатку. Карацей, вогненна-чырвоны анёл выгнаў першых людзей з-пад райскiх шатаў... Не пашанцавала...

- У мяне такая глыбокая адтулiна, што ў ёй заўсёды застаецца вада, стоячы ў ванне, паведамiла Русалка i паставiла адну нагу на край чарупiны. Паглядзi, якая глыбiня. Засунь туды палец...

- А вада такая халодная, - ускрыкнуў мужчына, трапiўшы пад струменi. Здаецца, так пiсаў Камю ў сваiм "Падзеннi", калi дзяўчына-самагубца кiнулася з моста ў рэчку.

- Зараз, зараз, зараз... Зробiм табе цяплейшую... А цi-цi, а цi-цi... Здаецца, так прыгаворвае матка, калi кладзе ў начоўкi сваё немаўлятка, а яно разяўляе бяззубы рот, маўляў, радуецца, маўляў, смяецца... А цi-цi... У мяне нiколi не будзе дзяцей, я так вырашыла.

Вада пацяплела. Мужчына цалаваў млечны шлях рабацiння на Русалчыным хрыбетнiку.

- Скажы мне, любая, а цi праўда, што Русалка можа зацяжараць ад тапельцавага насення?

- У XIX стагоддзi, любы, усе казкi засталiся ў мiнулым... А можа ты хочаш, каб я ўтапiла цябе, зацягнула ў глыбiню, а потым яшчэ зацяжарала?

"I зусiм у яе не глыбокая... Наадварот, - падумаў мужчына. - Вузкая i караткаватая дый поўная мяне... Стоячы нязручна".

Русалка трымала шланг-цмока за горла, каля самай галавы-распырсквальнiка. Локцем яна пацiху закручвала халодны кран. Вада пагарачэла.

- А цi-цi! - закрычала Русалка. - А цi-цi!

На каханкаў ляцеў кiпень. У густой пары патанула экстатычнае заканчэнне акта.

- Цiкава, як хутка сыдуць з майго пляча пухiры апёкаў? - спыталася Русалка ў мужчыны, што выцiраў голаў махровым ручнiком.

- Думаю, праз тыднi два i следу не застанецца, - сказаў той, разглядаючы свае ружовыя апараныя пальцы.

LX. ДАМАВIК-6

Лiтаратар жыў каля iнфекцыйнай бальнiцы. Штодня даводзiлася праходзiць каля яе. Вядома, ён не карыстаўся тэлефонным апаратам, што вiсеў на вартаўнiковым буданчыку каля металёвай механiзаванай брамы. Можа, таму лiтаратар не баяўся падхапiць жаўтуху-гепатыт цi якую iншую трасцу з халераю. Да людзей у белых ды iншаколерных халатах ён ставiўся абыякава, без шкадобы i спачування. Ходзяць сабе за плотам i хай сабе ходзяць. Ёсць яны i ёсць я, i нiшто нас не знiтоўвае. Толькi нельга сказаць, быццам бы лiтаратара зусiм не цiкавiла бальнiца. Яму вельмi падабалiся цагляныя дамкi, збудаваныя на пачатку стагоддзя ў казачным стылi мадэрн. Ён нават марыў займець, калi стане вядомы i адпаведна заможны, падобны вось такi акуратны дом пад чырвона-брунатнай дахоўкаю. Асаблiва падабаўся дом з крыжыкам над уваходам.

Аднаго разу, шпацыруючы каля iнфекцыйнай бальнiцы разам з крытыкам, лiтаратар спытаўся:

- Бачыш дамок з пакручастым дахам?

- Звычайны мадэрн, - вiславусы крытык знiзаў сутулаватымi плячыма.

- Болей таго, - узбудзiўся вiхрасты лiтаратар, - правiнцыйны югендстыль... Але мне падабаецца... Гэта ж не дашчаная шпакоўня на лецiшчы i не раскiрэка будан экс-партыйца цi ньюкамерсанта... Гэта твор... Два асобныя ўваходы, вокны арачныя, канёк з флюгерам, падмурак высокi каменны, дзверы фiлянговыя, ганкi з каляровых цэментаў - чорны, чырвоны, блакiтны, i асноўнае - белыя накрухмаленыя фiранкi. Усё-ўсё разумею, i бальнiчны каларыт у iх, i элемент галечы прысутнiчае, i халадок эфiрны, лёгенькая пройма, скразнячок, ветрык, свежасць... стэрыльнасць мяне заўсёды вабiла...

- А мне ад такiх халерных баракаў тхне фармалiнам. Не разумею, нашто табе морг? Цi ты вырашыў займацца некрафiлiяй?

- Якi морг? Вунь дом, жоўты... - лiтаратар асекся. - А я нiколi не думаў, што адбываецца ўсярэдзiне. Стаiць i стаiць. Дах, сцены, вокны...

- Сутарэннi, - утроп дадаў крытык. - Другi ўваход вядзе ў сутарэннi, дзе ў холадзе на лёдзе захоўвалi нябожчыкаў, а ў верхнiм памяшканнi iх анатамiравалi. Толькi давай пагаворым пра iншае...

I крытык распавёў лiтаратару пра тое, як у дзяцiнстве яго паклалi на сорак дзён у гэтую iнфекцыйную бальнiцу. Мацi крытыка, а тады трэцякляснiка, працавала ў пiянерлагернай бiблiятэцы. З-за гнiлаватай перамёрзлай бульбы, якой кухар спрабаваў кармiць дзяцей, яна перасварылася не толькi з кухарам i лыжкамыйнiкамi, а i з загадчыцай медыцынскага пункта. У спрэчцы бiблiятэкарка, вядома, атрымала перамогу, i ў лагер прывезлi два кодабы добрае бульбы. Адпрацаваўшы чэрвень i лiпень, яна з'ехала на цэлы жнiвень адпачываць на Каўказ у Гагру, пакiнуўшы сына ў тым жа лагеры. I ўсё было б добра, каб не дурнiцы, што выспелi на калялагерным балотцы. Хлопец наеўся лясных ягад так, што страўнiк узбунтаваўся, i давялося бегчы ў медпункт i прасiць лекi, каб спынiць панос. Вельмi лагодная загадчыца ўгаварыла трэцякласнiка пераначаваць у iзалятары. А той, не бачачы пасткi, згадзiўся. Яна ж выклiкала з Менска "хуткую дапамогу", сказаўшы, што ёсць падазрэннi на дызентэрыю. Спрачацца, бунтаваць хлопцу не выпадала, i яго соннага i вялага перавезлi ўночы з лагернага iзалятара ў рэспублiканскую iнфекцыйную бальнiцу. Дызентэрыйнай палачкi аналiзы не выявiлi, i "стул" быў нярэдкi. Толькi памяркоўныя дактары вырашылi не рызыкаваць. I, праляжаўшы з хворымi дзецьмi тры днi, будучы крытык быў як i ўсе - з рэдзенькiм "стулам", тэмператураю i наяўнасцю палачкi. Хлопцу давялося праляжаць у мадэрновым дамку ажно ўсе сорак дзён. Праз закратаваныя вокны ён бачыў засаджаны бэзам двор, старую драўляную паветку i высозны паркан, над якiм зрэдчас праплывалi сiнiя тралейбусныя дахi. Сум i аднастайнасць зняволення крышку ўпрыгожвала дзяўчынка аднагодка. Яна дазваляла будучаму крытыку прыходзiць да яе ў ложак i засоўваць пальцы ў пругкую мiжножную цяплынь...

- Пасля выпiскi я нi разу яе не сустрэў, - са шкадобаю ў голасе скончыў свой аповед крытык.

Лiтаральна на другi дзень позна ўвечары лiтаратар вяртаўся дамоў i праходзiў каля бальнiцы. У завулку нi душы. Святло высачэнных лiхтарняў цьмянае i мярцвянае. Нават у будынку вартаўнiка вокны чорныя, як смала. Мёртва. А рэха крокаў такое гулкае i страшнае, нiбыта iдзеш па дарозе ў пекла. I ў той момант, калi лiтаратар наблiзiўся да морга, лiхтарнi ўспыхнулi ярчэй, яны, нiбыта маланка, асвяцiлi нерухомы краявiд i згаслi. Але не канчаткова. Над чорнымi шатамi клёнаў, у нябеснай сiнечы, вiселi крывава-гнiлаватыя лямпачкi. Яны нагадвалi кавалкi яшчэ жывой, яшчэ гарачай плоцi. Лiтаратар пабег па завулку пад ледзь жывымi лямпачкамi.

З таго часу ён iмкнуўся не трапляць уначы на той завулак, дзе стаяў морг.

Але такая перасцярога не ўратавала лiтаратара ад здарэння.

Iдучы ўраннi па хлеб, ён краем вока зiрнуў на фiлянговыя дзверы некалi любiмага дамка. Яны былi прачыненыя. З-за iх i пачулася меладычнае запрашэнне:

- Калi ласка, заходзьце... Яны стамiлiся чакаючы... Заходзьце, калi ласка...

Лiтаратар укамянеў. Яго ахапiў транс. Дробненькiмi крокамi ён прайшоў паўз вартаўнiковы буданчык, у механiзаваную браму i накiраваўся да морга. Цяжкiя дзверы расхiнулiся лёгка, нiбыта фiранкi. У кутку беласценнага пакоя ўзвышалася шкляная шафа з хiрургiчнымi iнструментамi. Побач стаялi беланогiя стол i крэсла. Пасярэдзiне пакоя на двух шырокiх сталах ляжалi iстоты: стары чорнабароды Дамавiк у скураным плашчы i вастраносых ботах i белагаловая Русалачка ў белых гольфах з шаўковымi кутасiкамi. Вочы абедзвюх iстот былi заплюшчаныя, рукi складзеныя на грудзях, але ўсё казала, што i стары i дзiця жывыя.

- Ты пабачыў, - аднекуль здалёк учуўся лагодны голас, - старога Дамавiка, якi яшчэ не памёр, i маленькую Русалачку, якая яшчэ не нарадзiлася. А цяпер iдзi i раскажы ўсiм пра тое, што чуў i бачыў.